توضیحات فنی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در باره بیانیه لوزان

به گزارش ايرنا، وی اظهارداشت: ایران هم اکنون یکی از 10 کشور دارای صنعت غنی‌سازی است. در حال حاضر کره‌جنوبی که برای امارات نیروگاه می‌سازد هم اجازه غنی‌سازی ندارد . در زمان شاه هم ایران با عضویت در یورودیف چنین حقی نداشت حتی کشورهایی همچون ایتالیا و اسپانیا هم غنی سازی نمی‌کنند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: در چنین شرایطی این هدف به لحاظ فنی محقق شده که باید از نظر حقوقی هم در جهان تثبیت شود.

وی گفت: اشتباهی که در گذشته وجود داشت این بود که می‌گفتند حق ما را به رسمیت بشناسید در حالی که حق مسلم همانند حق حیات است و نیاز ندارد به رسمیت شناخته شود بلکه باید موانع برای عدم استفاده از این حق برداشته شود.

به گفته کمالوندی، ما در واقع برای طرف مقابل حقی قایل شدیم که اساسا حقی نداشت و بعضا حتی جزو شروط مذاکره شده بود و این اشتباه استراتژیک بود البته در آن موقع فضا باز نبود که درباره آن صحبت کنند گروهی محدود صحبت می‌کردند و خبری هم نمی‌شد اما الان خبری می‌شود.

•  مذاکره با 1+5 چگونه شکل گرفت

وی در این نشست ضمن تشریح فضای سیاسی بین‌الملل، مجموع شرایطی را که منجر به شکل گیری مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 شد، تحلیل کرد.

کمالوندی گفت: با توجه به تغییراتی که در عرصه سیاسی به وجود آمده ما می‌توانیم یک رویکرد تقابلی را با قدرت‌های بزرگ تقویت کنیم که البته براساس آن می‌توانیم در حوزه‌هایی یارگیری هم بکنیم اما این یارگیری بین دولت‌ها نیست بلکه بین مردم است.

وی یادآور شد: درست است که توجه ما به ملت‌ها است اما باید روش کار را به خصوص با دولت‌های قدرتمند بدانیم و حالت خصمانه را به حالت رقابت توام با نگرانی تبدیل کنیم و دیپلماسی ما زمانی موفق است که سطح خصومت را به حداقل ممکن کاهش دهد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی موضوع هسته‌ای را از جمله موضوعاتی عنوان کرد که طی 10 سال اخیر ایران و کشورهای قدرتمند برسر آن اختلاف داشته‌اند و یادآور شد: در مساله هسته‌ای رویکرد تقابلی این است که هر دو طرف هر کاری خواستند بکنند که این وضعیت تشدید تحریم‌ها، فشارهای اقتصادی و تهدید نظامی را به همراه دارد. البته این رویکرد حسن‌هایی همچون ایجاد انگیزه و تلاش برای اتکا به خود را دارد.

کمالوندی اضافه کرد: قدرت‌های بزرگ در تقابل با ایران در پرونده هسته‌ای به اهداف خود نرسیدند به طوری که نه تنها صنعت هسته‌ای ایران متوقف نشد بلکه توسعه هم یافت اما مشکلاتی را برای ما در حوزه‌های اقتصاد، تکنولوژی و سرمایه‌گذاری ایجاد کردند.

سخنگوی سازمان ا نرژی اتمی رویکرد دیگر در قبال پرونده هسته‌ای را مذاکره عنوان کرد که براساس آن دستاوردها را حفظ می‌کنیم و نگرانی‌های طرف مقابل را به حداقل می‌رسانیم. این مبنای مذاکرات بوده است و به نظر می‌رسد روش عاقلانه‌ای است که به نفع طرف مقابل نیز است چرا که آمریکا نیاز به مدیریت جهان برای تامین منافع خود دارد و احساس می‌کند جمهوری اسلامی ایران در جاهایی ضرباتی به این منافع وارد می‌کند.

• احساس مبهم آمریکا نسبت به ایران

وی ادامه داد: تلقی آمریکایی‌ها این است که وضعیت موجود به نفعشان نیست چرا که قدرت فائقه قابل اتکایی در خاورمیانه وجود ندارد و در چنین شرایطی بدترین وضعیت فرایندهای غیرقابل پیش‌بینی است در واقع آنها وارد تونلی می‌شوند که بتوانند انتهای آن را ببینند.

به گفته کمالوندی آمریکایی‌ها احساس می کند که بازی ایران از نظر اقتصادی، ارزشی و نظامی مبهم است و نمی‌توانند حتی بر روی خصومت دایم ایران حساب کنند در چنین شرایطی مذاکره به نفع هر دو طرف است به طوری که در عین حال که خصومت ایدئولوژیک دارند وارد گفت‌و‌گوهای ارزشی و انتحاری می‌شوند.

وی با بیان این که ایران در چنین شرایطی از وضعیت بهتری نسبت به طرف مقابل برخوردار است اظهار داشت: مذاکرات با چنین دیدی در طول یک سال و نیم اخیر پیگیری شده و استراتژی این دور از مذاکرات متفاوت با گذشته است.

• برداشت غلط از دنیا

کمالوندی یادآور شد: در گذشته تلقی دوستان ما این بود که موضوع در ابعاد فنی و حقوقی پیگیری شود به طوری که اگر از آژانس گواهی صلح آمیز بودن صنعت هسته‌ای را بگیریم دیگر کار تمام است. در حالی که این برداشت غلطی از وضعیت دنیا است. آژانس تشکیلات حرفه‌ای است و همانند سایر سازمان‌های بین الملل تحت نفوذ قدرت‌های جهانی است حتی سازمان‌هایی همچون ILO و فائو تشکیلاتی هستند که سیاسی رفتار می‌کنند. در این که دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پست‌های سیاسی هستند تردیدی نیست . در چنین شرایطی مذاکرات صرفا حقوقی به معنای تلف کردن وقت است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآور شد: البته در آن موقع هم گفته می‌شد که همزمان هم کار سیاسی و هم کار با آژانس پیگیری شود و همین شرایط باعث شد که مذاکرات شروع شود.

معاون رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان این که ایده فوق مربوط به دکتر صالحی بود اضافه کرد: از طرف دیگر حرف اصلی و طرف اصلی دعوای ما آمریکا بود. با وجود تقابلی که از نظر مبانی ایدئولوژیک داشتیم ایشان از رهبری اذن گرفتند تا با آمریکایی‌ها مذاکره کنند. قرار شد فقط در مورد پرونده هسته‌ای مذاکره شود و زمانی که ایشان وزیر بودند مذاکرات شروع شد.

معاون سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: در اولین جلسات مشخص شد که ما درست تشخیص داده‌ایم و باید دعوای خود را با آمریکا حل کنیم و این استراتژی ما شد که البته مورد اعتراض چین و روسیه هم قرار گرفت.

• شتاب مذاکرات در دولت جدید

کمالوندی با بیان این که در دولت جدید مذاکرات هسته‌ای در سطح بالاتر و با شتاب بیشتری انجام شد اضافه کرد: استراتژی ما این بود که در خلال مذاکرات دستاوردهای خود را حفظ کنیم و نگرانی‌های طرف مقابل را به حداقل برسانیم. هر چند طرف مقابل به این جمع‌بندی رسیده که صنعت هسته‌ای ایران مانند لیبی وارداتی نیست.

به گفته کمالوندی، دلیل عمده آنها برای مذاکره هم همین بود و اگر می‌توانستند با حمله مشکل را حل کنند این کار را می‌کردند. در واقع آنها از طریق مذاکره به دنبال دستیابی به اهداف خود هستند و استراتژی ما هم رساندن نگرانی آنها به حداقل بود.

وی یادآور شد: در طول یک سال و نیم گذشته اهداف ما به طور جدی پیگیری شد و آثار آن را هم می‌بینیم اگر قرار بود عقب‌نشینی کنیم یک سال و نیم پیش به نتیجه می‌رسیدیم و اصرار ما بر مواضع باعث طولانی شدن مذاکرات شد و آنچه می‌خواستیم تقریبا به دست آورده‌ایم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی با تاکید بر این که از نظر فنی نگاه سازمان انرژی اتمی این بود که صنعت هسته‌ای ما شادابی خود را حفظ کند و بتوانیم با محدود کردن دوباره آن را احیا کنیم، اظهار داشت: ما به اهداف خود دست یافته‌ایم به طوری که صدمه جدی به صنعت هسته‌ای کشور وارد نشود.

•  غنی سازی؛ دستاورد مهم مذاکرات

کمالوندی غنی سازی را از دستاوردهای مهم مذاکرات هسته‌ای عنوان کرد و اظهار داشت: ایران یکی از 10 کشور دارای صنعت غنی‌سازی است در حال حاضر کره جنوبی که برای امارات نیروگاه می‌سازد اجازه غنی سازی ندارد و در زمان شاه هم ایران با عضویت در یورودیف چنین حقی نداشت حتی کشورهایی همچون ایتالیا و اسپانیا هم غنی‌سازی نمی‌کنند. در چنین شرایطی این هدف به لحاظ فنی حاصل شده که باید از نظر حقوقی هم در جهان تثبیت شود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: اشتباهی که در گذشته وجود داشت این بود که می‌گفتند حق ما را به رسمیت بشناسید در حالی که حق مسلم همانند حق حیات است و نیاز ندارد به رسمیت شناخته شود بلکه باید موانع برای عدم استفاده از این حق برداشته شود.

به گفته کمالوندی، ما در واقع برای طرف مقابل حقی قایل شدیم که اساسا حقی نداشت و بعضا حتی جزو شروط مذاکره شده بود و این اشتباه استراتژیک بود البته در آن موقع فضا باز نبود که درباره آن صحبت کنند گروهی محدود صحبت می‌کردند و خبری هم نمی‌شد اما الان خبری می‌شود و چیزهایی خواسته می شود که حتی در آمریکا هم وارد جزییات نمی‌شود.

• کار حقوقی و پرستیژی دولت ها

کمالوندی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: قرار ما این بود که حقوق خود را حفظ و تثبیت کنیم و آن را ادامه دهیم. ابتدا محدودیت هایی اعمال می شود اما زمانی که خیالشان راحت شد و محدودیت ها رفع شد می توانیم آن را توسعه دهیم.

وی یادآور شد: در حال حاضر 6 قطعنامه لازم الاجرای ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل متحد و در قالب ماده 41 قابل اجراست که این موارد جزو حقوق آمره محسوب می شود. اگرچه دولت‌ها و ملت‌ها و هیچ کشوری را نمی‌توان ملزم به امضای قرارداد کرد اما عدم امضا به مخاطره انداختن برستیژ دولت‌هاست.

معان سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: این که صدام بیانیه الجزایر را پاره کرد، کار غیرحقوقی نکرد و دولت‌ها به لحاظ حقوقی می‌توانند هر کاری بکنند اما به علت حفظ وضعیت و جایگاهشان آن را نمی‌کنند. در واقع توافقات همانند امضاهای اول ازدواج است و اگر قرار باشد دو نفر نخواهند با هم زندگی کنند، این امضاها هم کار چندانی پیش نخواهند برد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: مهم‌ترین دستاورد ما غنی‌سازی بود که بیستم فروردین ماه 1385 دانشمندان ما UF6 را تولید کردند و این بزرگترین کار بود و از دید آنها کسی که این کار را کرد برای غلیظ کردن آن کار سختی پیش رو ندارد و فقط لازم است تصمیم بگیرد.

•  نگرانی‌ها از سال 85 شروع شد

معاون رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان این که در واقع نگرانی آنها از سال 85 شروع شد، گفت: شما به عنوان یک قدرت منطقه‌ای زمانی می‌توانید بازیگر موثری باشید که نگرانی‌ها را تا حدودی برطرف کنید. نگرانی‌ها در حد غنی سازی 20 درصد بود که ما گفتیم داوطلبانه تولید نمی‌کنیم. از طرف دیگر ما به عدد 6 هزار سانتریفیوژ رسیدیم که هزارتای آنها در فردو هستند و همه تاسیسات آن هم حفظ می‌شود، در واقع قرار نبود فردو جایگاه اصلی غنی سازی ما شود.

کمالوندی خاطرنشان کردکه به جای سانتریفیوژ عبارت "سو" که به معنای میزان قدرت جداسازی ایزوتوپ‌ها توسط یک ماشین در طول یک سال است، مدنظر قرار گرفت و این که گفته می‌شود 6 هزار شد هزار تا و در چنین شرایطی سر ما کلاه رفته، درست نیست.

وی ادامه داد: الان 9 هزار و 400 سو داریم که یک بیستم 190 هزار سو است . البته این رقم سوخت مورد نیاز برای 16 روز است و اگر ما برای 10 روز هم سوخت داشته باشیم اتفاقی نیفتاده است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآور شد: ما حتی 20 هزار دستگاه سانتریفیوژ داریم که از زمان آقای جلیلی به اینها گاز تزریق نشده است. حتی اگر ما برای 7 یا 8 سال انباشت کردیم، با اتمام قرارداد طی یک سال اینها را می‌سوزاندیم.

وی در ادامه گفت: طرف مقابل حتی نمی‌گذاشتند موانع دوره‌های آموزشی برطرف شود. از طرف دیگر نمی‌توان مواد هسته‌ای را از بازار سیاه خریداری کرد. دستگاه‌هایی ما خریداری کردیم که معیوب بود و از اول هم فرض ما این بود که همه اینها معیوب است و انواع بررسی‌ها را روی آنها انجام می‌دادیم و بعد از اطمینان استفاده می‌کردیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: این اقدامات انرژی زیادی را از ما می‌برد که البته تجربه خوبی برای ما بود. آنها دستگاه‌ها را معیوب می‌کردند به طوری که دستگاهی که قیمت آن برای مثال 5 تومان بود درون آن مدار انفجاری با قیمت بسیار بالا تعبیه می‌کردند. هنوز هم هست و ما اینها را آزمایش و اسکن می‌کردیم یا برای مثال سیستم برق را عوض می‌کردند. با این حال اینها برای ما تجربه شد. ما می‌توانیم با همین وضعیت هم اگر دستور مقامات بالا باشد، ادامه دهیم اما اگر مصالح بزرگتری است می‌توانیم محدودیتی که توفقی ایجاد نکند و شادابی صنعت را کم نکند، بپذیریم.

کمالوندی ادامه داد: مهم ترین عامل برای حفظ شادابی صنعت هسته‌ای‌، تحقیق و توسعه است که اتفاقا یکی از علل طولانی شدن مذاکرات همین امر بود. آنها فکر می‌کردند که ما خسته می‌شویم اما این اتفاق نیفتاد و ما در تحقیق و توسعه محدودیتی را نپذیرفتیم که باعث عقب افتادگی شود و می‌توانیم در تحقیق و توسعه بر روی ماشین‌های IR4 ، IR5 ، IR6 ، IR8 و حتی IR های بعدی کار کنیم و این کار انجام خواهد شد. این در حالی است که آنها می‌خواستند سانتریفیوژها نباشد. در این شرایط IR1 خوب است و ما بعد از آن جهش داشتیم و انواع آزمایشات را انجام دادیم.

وی با بیان این که ماندن بر روی IR1 اشتباه بود، حرکت به سمت سانتریفیوژهای دیگر را از دیگر برنامه‌های سازمان عنوان کرد و اظهار داشت: با رفع محدودیت‌ها ، ظرفیت 190 هزار سو بعد از اتمام محدودیت 10 ساله ایجاد خواهد شد و ما برنامه‌ریزی کرده‌ایم چطور کار کنیم و اینها را به تولید برسانیم.

معاون سازمان انرژی اتمی با بیان این که افق ما رسیدن به حداقل 190 هزار سو و بلکه یک میلیون سو است، اظهار داشت: در حال حاضر توافقات برای احداث دو نیروگاه انجام شده است و این نیروگاه‌ها 10 سال زمان می‌برد تا به بهره برداری برسد. ما طی این مدت زیرساخت‌های لازم را برای این نیروگاه‌ها ایجاد می‌کنیم و بنای ما رسیدن به 5 هزار مگاوات در یک افق 25 ساله است که قدم بزرگی برای کشور است.

کمالوندی تصریح کرد: در حوزه‌های دیگر مثل پزشکی، علمی و دانشگاهی محدودیتی نداریم و در بخش نیروگاهی هم به دنبال نیروگاه‌هایی هستیم که هم زودتر بومی‌سازی شود و هم در زمان کمتری به بهره‌برداری برسد.

وی خاطرنشان کرد: ما فردو را برای ضمانت نطنز می‌خواستیم و اهمیت استراتژیک دارد. غنی سازی در فردو 3 هزار و 400 سانتریفیوژ است که این رقم یک و نیم درصد 190 هزار سو است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآور شد: ما بخش مهمی از سانتریفیوژها و تاسیسات را حفظ کردیم و ماشین‌ها قرار است بدون تزریق بچرخد. ما در فردو آنچه می‌خواستیم به دست آورده‌ایم و تاسیسات را حفظ کرده‌ایم . اگر آنها خلف وعده کردند، اولین جایی که فعال می‌کنیم اینجا باشد.

وی با بیان این که نطنز هم فعالیت خود را انجام می‌دهد ، اظهار داشت: فعالیت این سایت 9 هزار و 400 سو بود که 5 هزارتا انجام می‌دهد و در کل تاثیری ندارد.

وی همچنین درخصوص شفاف‌سازی و پروتکل الحاقی و با بیان این که اینها مربوط به وزارت امور خارجه و مجلس است، اظهار داشت: در همه جای دنیا تاسیسات اتمی مانند اتاق ICU و CCU است و دسترسی به آنها قواعدی دارد.

کمالوندی درخصوص دسترسی مدیریت شده اظهار داشت: ما در این زمینه و درخصوص مکانیزم‌های آن بحث می‌کنیم و مباحث تمام نشده است و مذاکرات تمام نشده و فشارهایی بر روی ما بوده و مذاکره کنندگان ما مقاومتی خوبی دارند.

• پروتکل الحاقی به شرط تصویب مجلس

وی درخصوص راستی آزمایی اظهار داشت: ما به دنبال مکانیزم‌های این امر هستیم. پروتکل الحاقی هم جزو مذاکرات و موضع بحث است به شرطی که مجلس تصویب کند و در اختیار دولت نیست. البته دولت می‌تواند آن را داوطلبانه اجرا کند. در این زمینه هنوز موضوعات تمام نشده است.

معاون سازمان انرژی اتمی با بیان این که طرف غربی در قابل PMD نامردی کردند ، اظهار داشت: سوالات این بخش مربوط به گذشته بود و حتی اگر کسی مطالب آن را نخواند مفهوم ضمنی آن احتمال کارهای نظامی است که این مساله مورد اعتراض ما بوده است. البته اینها زرنگی تبلیغاتی است و خدعه‌هایی است که بعضا نخ‌نما شده و در تبلیغات هم جواب نمی‌دهد.

• خاکریز رفع تحریم‌ها

به گفته کمالوندی، در زمینه رفع تحریم‌ها فعلا خاکریزی که گرفتیم این است که کل تحریم‌های اقتصادی، بانکی و بیمه لغو شود؛ بدین صورت که اول 6 قطعنامه لغو شود و بعد تعدادی از تحریم‌ها را بر اساس توافق ممکن است نگه دارند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی درخصوص استراتژی اطلاع رسانی درباره مذاکرات هسته‌ای ، اظهار داشت: حتی اگر ما در خلال مذاکرات 90 درصد بگیریم و آنها 10 درصد، طرف مقابل طوری وانمود می‌کند که همه چیز را گرفته است. تا اینجا ایرادی ندارد اما نگرانی ما این است که دوستان ما باورشان بشود که ما اینها را از دست داده‌ایم. گلایه ما از دوستان این است که منابعی که تا دیروز پیش آنها اعتبار نداشت به آنها استناد می‌کنند و آنها فکت شیت آمریکایی را ملاک قرار می‌دهند در حالی که آمریکا مواضع خود را و چیزی را که می‌خواهد به دست آورد در آن بیان کرده است.